Abdulkadir Uraloğlu: Hicaz Demiryolu'nu Suriye ile beraber ayağa kaldıralım

Uraloğlu, "Çalışmalar muhtemelen önümüzdeki sene başlar" dedi.

Tarihi Hicaz Demiryolu Hattı yeniden canlanıyor...

Geçtiğimiz aylarda, Türkiye-Suriye-Ürdün iş birliğiyle tarihi Hicaz Demiryolu Hattı'nın yeniden işlerlik kazanmasına yönelik çalışmalar başlatılmıştı.

YENİDEN AYAĞA KALKIYOR

Amman'da 11 Eylül'de düzenlenen Türkiye-Suriye-Ürdün Ulaştırma Bakanlıkları Teknik Toplantısı çerçevesinde Hicaz Demiryolu Hattı için ilk adımın atıldığını ve önemli kararlar alındığını belirten Uraloğlu, "Türkiye'nin desteğiyle Suriye Hicaz Demiryolları'nın eksik 30 kilometrelik üstyapısının tamamlanması yönünde mutabakata varılırken, Ürdün tarafı da lokomotiflerin bakım-onarım ve işletilmesine yönelik teknik imkanları araştıracak. Kendi Hicaz Demiryolu lokomotiflerini Şam'a kadar işletme imkanını inceleyecek." ifadesini kullanmıştı.

Uraloğlu, orta ve uzun vadede Hicaz Demiryolları'ndan bağımsız olarak 3 ülkenin demir yolu alanında eğitim ile teknik tecrübe paylaşımı yapmayı planladıklarını ifade etti.

"SURİYE İLE BERABER AYAĞA KALDIRALIM"

Konuya ilişkin Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu'ndan bilgilendirme yapıldı.

NTV yayınına konuk olan Bakan Uraloğlu, Tarihi Hicaz Demiryolu Hattı'nın Suriye ile ortak çalışmalarla ayağa kalkacağını söyledi.

Uraloğlu, "Hicaz Demiryolu hani o günkü şartlarda yapılmış olan, ben de Şam'daki istasyonunu ziyaret etme imkanı buldum. Ülkemizden çıkıp Hicaz bölgesine kadar giden bir demir yolu. Önemli bir miktarda tahip olduğunu söyleyebilirim. Özellikle Türkiye-Şam arasındaki yolu çok ayağa kaldırmak mümkün değil maalesef. Bir de onun standardı 1100 mm yanlış hatırlamıyorsam Şam'daki uluslararası standartlar 1450 ile 1520 şeklinde doğu blokunun. Dolayısıyla biz ilk etapta Şam'dan Ürdün'e kadar giden bölümünü Suriye ile beraber ayağa kaldıralım istiyoruz." ifadelerini kullandı.

"ÇALIŞMALAR ÖNÜMÜZDEKİ SENE BAŞLAR"

Çalışmaların önümüzdeki sene başlayacağını söyleyen Abdulkadir Uraloğlu, "Onu bir ata yadigarı olarak, ülkemizin oralara yaptığı bir yatırımın, hizmetin orada tekrar vücut bulması için ayağa kaldırma noktasında bir mutabakat sağladık. Muhtemelen önümüzdeki sene başlar, onu Şam'dan Ürdün'e kadar aktif hale getiririz diye düşünüyorum." diye konuştu.

EN ÖNEMLİ EKONOMİK PROJELERDEN BİRİSİYDİ

Osmanlı coğrafyasındaki demir yollarından, gerek uzunluğu gerek askeri, siyasi ve ekonomik potansiyeli nedeniyle en önemlisi Hicaz Demiryolu'ydu.

Şam ile Der'a arasındaki demir yolunun inşa fikri, Alman asıllı Amerikalı mühendis Charles Zimpel tarafından Kızıldeniz ve Şam'ı birleştirme düşüncesine dayanıyordu.

Bu teklif, Osmanlı'nın siyasi ve iktisadi şartları nedeniyle hayata geçirilemezken, İstanbul'la Hicaz'ı birleştirecek bir hattın yapımına dair birçok proje hazırlandı.

HACCA GİTMEYİ KOLAYLAŞTIRACAK, TİCARETİN ARTMASINI SAĞLAYACAKTI

Sultan Abdülhamid, Osmanlı padişahı olmasının yanı sıra taşıdığı İslam halifesi ünvanı gereği Hicaz'a çok önem veriyordu.

Bu ünvanın verdiği gücü kuvvetlendirmek, İslam coğrafyasının birliğine katkı sunmak için demir yolu projesi hayati bir önem taşıyordu.

BÜYÜK BİR SEVİNÇLE KARŞILANDI

Hicaz Demiryolu Projesi, uzak coğrafyalardaki Müslümanlar arasında büyük bir sevinçle karşılandı. Proje sayesinde daha fazla Müslüman, daha kısa sürede hac vazifesini yerine getirebilecekti.

Dini açıdan sağlayacağı kolaylıklar kadar gündeme gelmese de demir yolu projesinin en önemli amaçlarından biri, asker sevkiyatının daha hızlı gerçekleştirmekti.

Proje, milli bir politika olduğundan Osmanlı topraklarındaki servetin, sanayinin ve ticaretin artmasına da katkı sağlayacak, hattın geçtiği yerler gelişecekti.

İNŞA SÜRECİ NASILDI?

Hicaz Demiryolu’nun inşasına, Sultan Abdülhamid'in tahta çıkışının 25. yıl dönümüne denk gelen 1 Eylül 1900'de başlandı. Hattın genişliği rayların dahilinden itibaren 1 metre 5 santim olarak belirlendi.

Müzeyrib-Der'a arasındaki 11 kilometrelik bölüm, 1 Eylül 1901'deki törenle açıldı. Böylece hattın tamamlanan ilk bölümü de gün yüzüne çıktı.

Hattın tamamlanan ikinci bölümü Der'a-Zerka kısmıydı. Bu bölümün de resmi açılışı 1 Eylül 1902'de yapıldı. Bu açılışın ardından 17 Kasım 1902'de, hattın 20 kilometrelik bölümü Zerka-Amman kısmı tamamlandı. 1 Eylül 1903'te Şam-Der'a hattından tam bir yıl sonra hat, Maan'a kadar ulaştı.

Eylül 1906'ya gelindiğinde Şam-Hicaz hattında 800 kilometrelik mesafe tamamlandı.

Eylül 1908'e gelindiğinde hattın uzunluğu bin 464 kilometreye ulaştı, maliyeti de 3 milyon lirayı geçmişti.

BAĞIŞ KAMPANYASINI SULTAN ABDÜLHAMİD BAŞLATTI

Osmanlı Devleti dışında sürdürülen bağış kampanyaları, daha çok Osmanlı diplomatik temsilcilerinin bulunduğu ülkelerde yoğunlaşıyordu.

Mısır dışında Fas, Rusya, Çin, Cava, Sumatra gibi Müslümanların yaşadığı bölgelerden Hicaz Demiryolu'na bağış yapılmıştı.

Ülke içindeki kampanyayı, 50 bin liralık bağışıyla bizzat Sultan Abdülhamid başlattı. Üst düzey yöneticiler, din adamları, memurlar ve iş insanları da demir yolu hattı için bağışlar yaptı.

Bağışta bulunanlar için madalyalar hazırlanırken, bu sayede motivasyonun artması sağlanıyordu.

117 YIL ÖNCE AÇILDI

Hicaz Demiryolu'nun 450 kilometrelik Medine-Mekke bölümü; bedevi saldırıları, emperyalistlerin politikaları nedeniyle bir türlü hayata geçirilemedi.

Bu nedenle hac vazifesinde sağlanacak olan kolaylık sınırlı kaldı, hattın en büyük katkısı askeri alanda kendini gösterdi.

Hicaz Demiryolu’nun 1 Eylül 1908'deki açılışının ardından Hayfa-Şam hattında her gün, Şam-Medine hattında, haftada 3 gün seferler düzenlenmeye başlandı.

Hattın inşası sırasında 2 bin 666 kâgir köprü ve menfez, 7 demir köprü, 9 tünel, 96 istasyon, 7 gölet, 37 su deposu, iki hastane ve 3 atölye yapıldı.

SULTAN ABDÜLHAMİD’İN HAZRETİ PEYGAMBER'E SAYGISI

Sultan 2. Abdülhamid, başından sonuna büyük emek verdiği ve her aşamasıyla bizzat ilgilendiği Hicaz Demiryolu'nun Medine'ye yakın kısımlarında ise müthiş bir inceliğe imza attı.

Mukaddes topraklarda gürültülü çalışılmasının Hazreti Peygamber'in (sav) ruhaniyetini rahatsız edeceğini düşünen Sultan Abdülhamid, ray altına keçe döşetmişti.